Earthquake Breaking: ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਲੱਗੇ ਝਟਕੇ! ਲੋਕਾਂ ‘ਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ

ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਮੁਲਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਧਰਤੀ ਕੰਬੀ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭੂਚਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ (National Centre for Seismology – NCS) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭੂਚਾਲ (Earthquake) ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 4.7 ਮਾਪੀ ਗਈ।

ਇਹ ਝਟਕਾ ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਵੇਰੇ 11:12 ਵਜੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਤੀਬਰ ਝਟਕੇ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਦੌੜ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਕਈ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਜਾਂ ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ

NCS ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਭੂਚਾਲ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ (Depth) ਸਿਰਫ਼ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਅਕਸ਼ਾਂਸ 30.51 N ਤੇ ਦੇਸ਼ਾਂਤਰ 70.41 E ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਸੀ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਅਨੁਸਾਰ ਅਜਿਹੇ ਉਥਲੇ (Shallow) ਭੂਚਾਲ ਅਕਸਰ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਘੱਟ ਦੂਰੀ ਤੱਕ ਹੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਝਟਕਾ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਲਗਾਤਾਰ ਆ ਰਹੇ ਝਟਕੇ, ਵਧੀ ਚਿੰਤਾ

ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਭੂਚਾਲ (Earthquake) ਦੇ ਝਟਕੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਅਤੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀ 4.0 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਖੇਤਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭੂਕੰਪੀਅ (Seismic) ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ (Pakistan Meteorological Department) ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਿਰਤੀ (Frequency) ਅਗਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਭੂਕੰਪੀਅ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ

ਭੂਗਰਭ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ (Geologists) ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਜੀਵੰਤ ਭੂਕੰਪੀਅ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ (Balochistan), ਖੈਬਰ ਪਖ਼ਤੂਨਖਵਾ (Khyber Pakhtunkhwa) ਅਤੇ ਗਿਲਗਿਤ-ਬਲਤਿਸਤਾਨ (Gilgit-Baltistan) ਖੇਤਰ ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਪਲੇਟ (Eurasian Plate) ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ‘ਤੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਸਿੰਧ (Sindh) ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ (Punjab) ਇੰਡਿਅਨ ਪਲੇਟ (Indian Plate) ਦੇ ਉੱਤਰੀ-ਪੱਛਮੀ ਕਿਨਾਰੇ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ (Tectonic Plates) ਦੇ ਟਕਰਾਅ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 1945 ਵਿੱਚ ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਏ 8.1 ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਭੂਚਾਲ ਨੇ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਖੇਤਰ ਅੱਜ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਫ਼ਟਰਸ਼ਾਕ (Aftershocks) ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ (Safety Guidelines) ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉੱਚੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ (Emergency Services) ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਰਾਹਤ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਸਤਰਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।