Whatsapp ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਣਾਏ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ, ਹੁਣ ਇੰਝ ਵਟਸਐਪ ਨਹੀਂ ਚੱਲੇਗਾ!
Whatsapp ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਣਾਏ ਸਖ਼ਤ ਨਿਯਮ, ਹੁਣ ਇੰਝ ਵਟਸਐਪ ਨਹੀਂ ਚੱਲੇਗਾ!
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 2 ਦਸੰਬਰ 2025 (Media PBN)
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਪੁਰਾਣੇ ਫੋਨ, ਟੈਬਲੇਟ, ਜਾਂ ਡਿਵਾਈਸ ‘ਤੇ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ WhatsApp ਵਰਤ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ, ਜਾਅਲੀ ਆਈਡੀ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਅਪਰਾਧ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ WhatsApp ਵਰਗੇ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਐਪਸ ਲਈ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰੇਕ WhatsApp ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵੈੱਬ ਸੰਸਕਰਣ ‘ਤੇ ਹਰ ਛੇ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਆਟੋ-ਲੌਗਆਉਟ ਵਰਗਾ ਸਿਸਟਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਨਵਾਂ ਨਿਯਮ ਕਿਉਂ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ?
ਸਰਕਾਰ ਡਿਜੀਟਲ ਧੋਖਾਧੜੀ, ਜਾਅਲੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਸਪੈਮ ਕਾਲਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਖ਼ਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਵਿਭਾਗ (DoT) ਨੇ ਦੂਰਸੰਚਾਰ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੋਧ ਨਿਯਮ, 2025 ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ WhatsApp ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਨਗੇ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਔਨਲਾਈਨ ਧੋਖਾਧੜੀ ਅਤੇ ਅਗਿਆਤ ਅਪਰਾਧਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕੇਗਾ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ WhatsApp ਨੂੰ ਟੈਲੀਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਆਈਡੈਂਟੀਫਾਇਰ ਯੂਜ਼ਰ ਐਂਟਿਟੀ (TIUE) ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ WhatsApp, ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਾਂਗ, ਹੁਣ ਸਖ਼ਤ ਸਾਈਬਰ ਕ੍ਰਾਈਮ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਹਰ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਨਾਲ ਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਿੰਕ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਲਾਜ਼ਮੀ ਸਿਮ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੋਵੇਗਾ?
ਹੁਣ ਤੱਕ, WhatsApp ਸਿਮ ਦੀ ਤਸਦੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਸਦੀਕ ਦੇ ਚੱਲਦਾ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਸਿਮ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਐਪ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਕਿ ਸਿਮ ਅਜੇ ਵੀ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਿਮ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬਦਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਅਯੋਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ WhatsApp ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ।
ਵੈੱਬ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ 6 ਘੰਟੇ ਲੌਗਆਉਟ ਕਰੋ
ਸਰਕਾਰ WhatsApp ਵੈੱਬ ਅਤੇ ਡੈਸਕਟੌਪ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ, WhatsApp ਵੈੱਬ ਹਰ ਛੇ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਲੌਗ ਆਉਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਦੀ ਦੁਬਾਰਾ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ QR ਕੋਡ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜਨਤਕ ਕੰਪਿਊਟਰਾਂ ਜਾਂ ਦਫਤਰੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ‘ਤੇ ਬਚੇ WhatsApp ਐਪਸ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਰੋਕੇਗਾ।
ਕੀ ਇਹ ਨਿਯਮ ਹੋਰ ਐਪਸ ‘ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ?
ਇਹ ਨਿਯਮ ਸਿਰਫ਼ WhatsApp ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ। ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ, ਸਿਗਨਲ ਅਤੇ ਸਨੈਪਚੈਟ ਵਰਗੀਆਂ ਐਪਾਂ ਨੂੰ ਵੀ 90 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਉਪਾਅ ਅਪਣਾਏ।
ਇਹ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕੇਗਾ?
ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਹਰ ਖਾਤਾ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਸਿਮ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਅਲੀ ਕਾਲ, ਸੁਨੇਹੇ ਜਾਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਸੈਲੂਲਰ ਆਪਰੇਟਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (COAI) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਿਮ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਐਪ ਇੰਸਟਾਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਕੋਈ ਭੂਮਿਕਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸ ਲਈ ਅਪਰਾਧੀ ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਹੁਣ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਬਦਲਾਅ ਆਵੇਗਾ?
WhatsApp ਦੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 500 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਪਭੋਗਤਾ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਲੋਕ ਟੈਬਲੇਟਾਂ ਜਾਂ ਸਿਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵਾਧੂ ਫੋਨਾਂ ‘ਤੇ WhatsApp ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾਂ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ WhatsApp ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ।
ਕੀ ਇਹ ਨਿਯਮ ਸੱਚਮੁੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋਵੇਗਾ?
ਕੁਝ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਟਰੈਕਿੰਗ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ। ਦੂਸਰੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਾਅਲੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਅਜੇ ਵੀ ਆਸਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਕਰਨ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਬੈਂਕਾਂ ਅਤੇ UPI ਐਪਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਖ਼ਤ ਸਿਸਟਮ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਉਦਯੋਗ ਸੰਸਥਾ COAI ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਛਾਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਮ ਰੂਪ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤ ਕੇ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਅੱਗੇ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?
WhatsApp ਅਤੇ ਹੋਰ ਐਪਸ ਕੋਲ ਇਹਨਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ 90 ਦਿਨ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਭ ਕੁਝ ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਚੱਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, WhatsApp ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਵਾਲੇ ਫ਼ੋਨਾਂ ‘ਤੇ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵੈੱਬ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਲੌਗਇਨ ਕਰਨ ਦੀ ਆਦਤ ਪਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ।
