Israel-Iran War: ਲੁਟੇਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕੂਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬੰਬ!
Israel-Iran War: ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਈਰਾਨ ਯੁੱਧ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪੁਲਿਸਮੈਨ ਅਮਰੀਕਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਦ ਪਿਆ। ਦੁਨੀਆ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਬੰਬ ਸੁੱਟਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਪੂਰੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਆਫ਼ਤ ਹਨ।
ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਅਤੇ ਨਾਗਾਸਾਕੀ ‘ਤੇ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਬੰਬਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ ਜਾਪਾਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਇਸਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਅਜਿਹੇ ਹਥਿਆਰ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਪਲ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਹੇ ਅਮਰੀਕੀਓ, ਤੁਸੀਂ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ ਘਾਤਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦੇ। ਕੀ ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹਨ… ਜਾਂ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਉਸੇ ਤਰਕ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਰੋਣ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ? ਜਦੋਂ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਰੁੱਧ ਕਹੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦਾ ਪੱਖ ਲਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ (Israel-Iran War) ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਈਰਾਨ ਦੀ ਇਸਲਾਮੀ ਲਹਿਰ ਨੇ ਸ਼ਾਹ ਰਜ਼ਾ ਪਹਿਲਵੀ ਨੂੰ ਸੱਤਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਖੋਮੇਨੀ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਸਮਾਂ ਯਾਦ ਹੈ। ਖੋਮੇਨੀ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹ ਵਿਰੁੱਧ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮੀ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਖੋਮੇਨੀ ਪੈਰਿਸ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਰ ਮੋਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਚੁੱਕੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਖੋਮੇਨੀ ਪਹਿਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਰਿਆ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮੀ ਮਾਰਕਸਵਾਦੀ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ।
ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਲਿਆਂਦਾ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਇਆ ਸੀ, ਖੋਮੇਨੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਉੱਥੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਲਿਖਤੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਨਹੀਂ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੀਆਂ, ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਜਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ। ਨਾ ਹੀ ਉਹ ਵਿਆਹ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ। ਜੇਕਰ ਹਿਜਾਬ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਖਿਸਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੁਸੀਬਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਾਂਗ, ਉੱਥੇ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਕਹਿ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ, ਜਿਸਦਾ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਦਾ ਹੈ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮਨਮਾਨੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਡੈਮੋਕਰੇਟ ਹੋਣ ਜਾਂ ਰਿਪਬਲਿਕਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਸਿਰਫ ਆਪਣੇ ਪੂੰਜੀਪਤੀਆਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ‘ਤੇ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦਿਖਾਵੇ ਲਈ ਹਨ।
ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਜੌਨ ਪਰਕਿਨਸ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਿਤਾਬ ‘ਕਨਫੈਸ਼ਨਜ਼ ਆਫ਼ ਐਨ ਇਕਨਾਮਿਕ ਹਿਟਮੈਨ’ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੌਨ ਖੁਦ ਇੱਕ ਆਰਥਿਕ ਹਿਟਮੈਨ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਕਿ, ਉਹ ਜੋ ਹਰ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਪੂੰਜੀਪਤੀਆਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਕੌਣ ਹੁੰਦੇ ਹੋ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਖਲ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਿ ਕੋਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ ਹਥਿਆਰ (Israel-Iran War) ਵਿਕਸਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਹ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀ ਉਸਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਉੱਤੇ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਮਲਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਕਰਦਾ ਹੈ? ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦੀ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰੋਗੇ।
ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀਅਤਨਾਮ ਤੋਂ ਹਾਰ ਮਿਲੇਗੀ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਸੀਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਭੱਜ ਜਾਓਗੇ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੱਬੇ ਦਾ ਦਹਾਕਾ ਯਾਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਰਾਕ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਬਹਾਨਾ ਇਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇਰਾਕ ਕੋਲ ਰਸਾਇਣਕ ਹਥਿਆਰ ਹਨ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਪਰ ਸੱਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਸਦੀ ਤਸਵੀਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈ, ਜਿਸਨੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਕੰਬਣੀ ਛੇੜ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਦਾ ਸਿਰ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਧੜ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਇਰਾਕ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੋਏ। ਅੱਜ, ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪੱਚੀਵੇਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ (Israel-Iran War) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੀਬੀਸੀ ਅਤੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੰਗ ਦੇ ਨਕਲੀ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਰੀਲਾਂ ਦਾ ਹੜ੍ਹ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਏਆਈ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਰੀਲਾਂ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਅਤੇ ਫਾਲੋ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰੋੜਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਕਲੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇੱਕ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕੰਮ ਹੈ।
ਇਹ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ’ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੱਛਮੀ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਨਕਲੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਕਿਵੇਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਲੇਖਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਛਾਪਣ ਵਾਲੇ ਉਹੀ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ, ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਫ, ਬੀਬੀਸੀ ਆਦਿ ਸਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿਰੁੱਧ ਨਕਲੀ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਰੀਲਾਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਲੱਗੀਆਂ, ਤਾਂ ਉਹ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਪੱਛਮੀ ਮੀਡੀਆ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਮੀਡੀਆ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੀ ਦੁਹਾਈ ਘੱਟ ਹੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀਆਂ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨਘੜਤ ਝੂਠਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚੈਨਲ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੰਗੀ ਜਨੂੰਨ ਭੜਕਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਕਾਫ਼ੀ ਨਿੰਦਣਯੋਗ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀਆਰਪੀ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਲਈ, ਹਰ ਸਮੇਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ – ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਈਰਾਨ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਾਂ ਇਹ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਯੁੱਧ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇਗਾ।
ਇਹ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਯੁੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀ ਉਹ ਲੋਕ ਬਚ ਜਾਣਗੇ ਜੋ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਅਜਿਹੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਕਰਕੇ ਪੈਸਾ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਈਰਾਨੀ ਟੀਵੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜੋ ਸਟੂਡੀਓ ‘ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾਈਵ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜ ਗਿਆ ਸੀ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਖਮੇਨੀ ਨੇ ਅਕਸਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਵਿਜੈ ਗਰਗ
ਰਿਟਾਇਰਡ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ
ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਕਾਲਮਨਵੀਸ਼ ਮਲੋਟ